Archiwum
Drodzy Czytelnicy!
Tegoroczny kwiecień obfitował w niskie temperatury z przymrozkami i opadami śniegu, a anomalie te dotknęły nie tylko Polskę, ale wiele innych europejskich krajów. Wstępne podsumowania mówią o najzimniejszym kwietniu w Anglii od 1922 roku, w Niemczech od 1980 roku, a w Polsce tegoroczny kwiecień jest najzimniejszy od 24 lat. Wszyscy się chyba zawiedli tymi temperaturami kwietniowymi, bo wyjątkowo ciepła końcówka marca napawała optymizmem na kolejne ciepłe dni. A co mieli powiedzieć maturzyści? Egzaminy maturalne już za nami, a tu kwiatów na kasztanowcach nadal brak ;) Oczywiście to nie są problemy, które w sposób istotny wpływają na nasze życie, ale zawsze ta odrobina słońca, ciepło i wszechobecny rozkwit roślin powodują, że wszystkie inne sprawy wydają się jakby mniej ważne i optymistycznie patrzymy w przyszłość. Czekamy więc na te słoneczne i ciepłe majowe dni, one na pewno przyjdą. A w międzyczasie zapraszam Państwa do zapoznania się z aktualną treścią „Weterynarii w Terenie”. Jeszcze do końca lat 90. ubiegłego wieku całe krajowe pozyskiwane mięso wołowe pochodziło od tej samej populacji co produkowane mleko. Dopiero w latach 1994-1995 opracowano „Program Rozwoju Hodowli Bydła Mięsnego w Polsce”, który został następnie wdrożony do praktyki hodowlanej, czego skutkiem było powstanie w naszym kraju dwóch populacji: bydła czystorasowego oraz mieszańcowego. Hodowla bydła mięsnego staje się w naszym kraju coraz bardziej popularna i opłacalna, i jako taka daje gwarancję uzyskania wołowiny o doskonałych walorach, zarówno odżywczych, jak i smakowych. Jest to produkcja, która na pewno wymaga nakładów, jednak nie tak wysokich jak produkcja mleka czy trzody chlewnej. Co więcej, bydło mięsne jest obecnie jednym z nielicznych gatunków zwierząt gospodarskich, który może być utrzymywany w warunkach naturalnych. Czytelników zainteresowanych tym tematem gorąco zachęcam do zapoznania się z artykułem prof. Jana Twardonia, który jako kierownik projektu ze strony Uniwersytetu Przyrodniczego zarządza wartym 2,5 mln zł grantem „Innowacyjne metody chowu bydła w celu uzyskania najlepszej jakości dolnośląskiej wołowiny”, uzyskanym w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020”. Oczywiście jako hipiatra zachęcam Państwa do lektury artykułu lek. wet. Miłosza Grabskiego, który opisuje ciekawą i nowo poruszaną tematykę powikłań pokastracyjnych u koni. Mam nadzieję, że pozostałe artykuły zamieszczone w tym numerze będą dla Państwa równie ciekawe.
Życzę przyjemnej lektury.
Prof. dr hab. Artur Niedźwiedź
Zdrowie i rozród bydła mięsnego to najważniejsze czynniki w opłacalności ich hodowli
Zainteresowanie hodowlą bydła mięsnego w Polsce jest coraz większe. Celem tej hodowli jest uzyskanie określonego dochodu ekonomicznego. To może zapewnić uzyskanie jednego cielęcia od krowy w roku. Ważne jest przestrzeganie sezonowości rozrodu. Aby to uzyskać, należy dbać o zdrowie i rozród tych zwierząt. Liczba utrzymywanego bydła jest zależna od możliwości paszowych, infrastruktury i zapewnienia właściwego dobrostanu.
Z pasji i miłości do medycyny
Prof. dr hab. Jan Twardoń swoją drogę do medycyny weterynaryjnej rozpoczynał na Wydziale Weterynaryjnym Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Po studiach kontynuował pracę w Katedrze i Klinice Rozrodu Zwierząt, gdzie przeszedł kolejne szczeble kariery naukowej do tytułu profesora włącznie. Wiedzę w swojej dziedzinie poszerzał na licznych stażach naukowych i zawodowych krajowych i zagranicznych, m.in. na Uniwersytecie Ludwika Maksymiliana w Monachium, we Francji, w Szwajcarii. Wielokrotnie wyróżniany za swoje działania, został odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Zasłużony dla Rolnictwa czy odznaką Meritus. Otrzymał dyplom oraz „Centaura” – statuetkę: nauka – praktyce imienia profesora Tadeusza Konopińskiego oraz Odznaczenie „Zasłużony dla Polskiego Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych” oraz Honorową Nagrodę „Złoty Chiron” przyznawaną najlepszemu propagatorowi osiągnięć medycyny weterynaryjnej. Całokształt jego zainteresowania i praca naukowa oraz dydaktyczna oscylują wokół zagadnień rozrodu zwierząt, w ostatnich latach głównie zwierząt gospodarskich.
Stłuszczenie wątroby bydła
Przedruk artykułu z Monografia: Noworodek a środowisko (część 14). Problemy metaboliczne krów wysokocielnych. Pod red. Stefaniak T., Rząsa A., Jawor P., Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2019. DOI: 10.30825/1.9.9.2019
Zaburzenia metaboliczne krów a poziom odporności cieląt
Przedruk artykułu z Monografia: Noworodek a środowisko (część 14). Problemy metaboliczne krów wysokocielnych. Pod red. Stefaniak T., Rząsa A., Jawor P., Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2019. DOI: 10.30825/1.9.5.2019
Parametry uzyskiwane w badaniu krwi bydła – jak interpretować, by były klinicznie pomocne. Cz. I – hematologia
Badania laboratoryjne krwi są ważnym elementem w ocenie stanu ogólnego zdrowia zwierząt oraz są niezbędne w rozpoznawaniu wielu chorób. Właściwa interpretacja otrzymanych wyników krwi często ukierunkowuje lekarza weterynarii w postawieniu diagnozy, różnicowaniu jednostek chorobowych i zastosowaniu właściwego toku postępowania terapeutycznego. Jedną ze składowych tych badań jest hematologia.
Odpowiedzialne użycie antybiotyków
Oporność drobnoustrojów na antybiotyki stała się poważnym globalnym problemem, zarówno w medycynie ludzkiej, jak i medycynie weterynaryjnej.
Wirusowa biegunka bydła (BVD) w terenie, czyli praktyczne podejście do opanowania problemu schorzenia w stadzie. Cz. II
Poniższy artykuł jest drugim z cyklu artykułów mających pomóc lekarzom weterynarii w przebrnięciu przez zawiłości programu zwalczania wirusowej biegunki bydła w gospodarstwach rodzinnych i dużych fermach. W tej części autorzy przedstawiają dwa warianty programu kontroli i koncentrują się na badaniach laboratoryjnych, które należy przeprowadzić w kompleksowym programie kontroli BVD w stadzie
Profilaktyka chlamydiozy u bydła – doświadczenia własne
Chlamydioza to choroba powodowana przez bakterie z rodziny Chlamydiaceae, charakteryzująca się bardzo szeroką gamą objawów klinicznych. Dla bydła najbardziej patogenne są C. abortus, C. pecorum oraz C. psitacci. Z reguły chlamydioza jest kojarzona z problemami w rozrodzie, zwłaszcza ronieniami oraz rodzeniem martwych lub słabych cieląt, co wynika z mechanizmu uszkadzania łożyska.
Aktualna sytuacja w kraju i na świecie związana z występowaniem zakażeń cirkowirusami typu 2 (PCV2) oraz PCV3 i PCV4
Rodzina cirkowirusów (łac. Circoviridae) stanowi różnorodną grupę jednych z najmniejszych wirusów u ludzi oraz zwierząt. W przypadku świń dotychczas wyróżniono 4 typy cirkowirusów, które identyfikowano, kolejno począwszy od lat 70. (PCV1), poprzez lata 90. (PCV3) ubiegłego wieku, natomiast nowe warianty PCV3 i PCV4 odkryto w 2016 i 2019 roku. Cirkowirusy świń występują powszechnie w populacji świń domowych, a stada wolne od jakiegokolwiek kontaktu ze wspomnianą rodziną wirusów stanowią rzadkość.
Najnowsze informacje na temat grypy świń
Grypa świń jest ostrą chorobą zakaźną, wywoływaną przez wirus RNA należący do rodziny Orthomyxoviridae, rodzaju Influenzavirus. W artykule przypomniano podstawowe informacje na temat grypy świń oraz przybliżono najnowsze osiągnięcia i odkrycia naukowe z tego obszaru. Omówiono czynnik etiologiczny oraz przebieg i epidemiologię choroby u świń, a także jej diagnostykę oraz możliwości leczenie i zapobiegania.
Profilaktyka żywieniowa jako czynnik poprawiający status zdrowotny świń – cz. I
Żywienie jest ważnym czynnikiem modyfikującym reakcje immunologiczne. Ograniczanie stosowania antybiotyków leczniczych wiąże się z potrzebą wdrożenia wielu działań, w tym zmian w programie żywienia, obejmujących m.in. stymulację układu odpornościowego oraz stabilizację korzystnej mikroflory przewodu pokarmowego.
Diagnostyka laboratoryjna chorób świń Cz. II. Pułapki w interpretacji wyników badań laboratoryjnych
Badania laboratoryjne są obecnie nieodłącznym elementem programów ochrony zdrowia w stadach świń. Są one jednym z podstawowych narzędzi wykorzystywanych przez lekarzy weterynarii w rozpoznawaniu chorób trzody chlewnej oraz identyfikacji przyczyn obniżenia wyników produkcyjnych. Poprawna interpretacja wyników badań laboratoryjnych wymaga dużej wiedzy na temat specyfiki metod badawczych oraz właściwości badanych patogenów w celu uniknięcia pułapek w interpretacji wyników badań laboratoryjnych.
Nerwiaki jako przyczyna chronicznych syndromów bólowych w okresie pooperacyjnym u wałachów
Kastracja to jedna z najczęściej wykonywanych procedur chirurgicznych u koni. Zabieg jest związany z relatywnie wysokim ryzykiem dobrze znanych komplikacji pooperacyjnych. Mniej znany jest objaw chronicznego bólu pooperacyjnego wynikającego z powstania nerwiaków na końcach zmiażdżonych nerwów jądra. Klinicznie ból ten najczęściej przejawia się osłabioną wydajnością, bólem przy palpacji, kulawizną czy zaburzeniami behawioralnymi. Konieczne jest opracowanie technik operacyjnych, przy zastosowaniu których, częstotliwość występowania pokastracyjnego bólu neuropatycznego będzie mniejsza
Mezenchymalne komórki macierzyste – możliwości zastosowania klinicznego u koni
Z racji na swój wysoki potencjał regeneracyjny mezenchymalne komórki macierzyste zyskały zastosowanie w dziedzinie leczenia schorzeń ortopedycznych koni. Narząd ruchu konia ze względu na swoją skomplikowaną budowę anatomiczną i niezwykle złożoną biomechanikę staje się bardzo podatny na wszelkiego rodzaju urazy i schorzenia. W artykule opisane są metody pozyskiwania i charakterystyka właściwości biologicznych mezenchymalnych komórek macierzystych szpiku kostnego i tkanki tłuszczowej oraz ich możliwe zastosowanie terapeutyczne w hipiatrii
